Bent u ondernemer en gaat u scheiden? Maakt u zich zorgen over de toekomst van uw onderneming? Heeft u vragen over de waardering van de onderneming? Vreest u dat u een te hoge alimentatie moet betalen? Of zijn de gemaakte afspraken in de huwelijkse voorwaarden gedurende het huwelijk niet nagekomen? Wilt u weten waar u als ondernemer aan moet denken bij een echtscheiding, lees dan verder.
Scheiden als ondernemer
Voor ondernemers is een echtscheiding vaak complex. Op financieel én fiscaal vlak moet er veel geregeld worden, zeker wanneer de onderneming onderdeel uitmaakt van de te verdelen huwelijkse gemeenschap. Hoe moet de onderneming in dat geval gewaardeerd worden en waar heeft uw partner recht op? Ook het vaststellen van de alimentatie is bij ondernemers minder eenvoudig, aangezien de resultaten van de onderneming de afgelopen jaren wisselend kunnen zijn geweest. Wat is dan uw draagkracht?
Als ondernemer scheiden in gemeenschap van goederen
Wanneer u in gemeenschap van goederen bent getrouwd of u en uw partner een geregistreerd partnerschap zonder voorwaarden hebben, is de kans groot dat uw onderneming in de gemeenschap valt. De waarde van de onderneming of van de aandelen moet dan bij de scheiding worden verdeeld.
Huwelijkse voorwaarden laten opmaken als ondernemer
Besluit u tijdens het huwelijk om een eigen onderneming te starten, dan is het verstandig om huwelijkse voorwaarden op te laten maken. U beschermt dan niet alleen uw eigen bedrijf – u beschermt ook uw partner voor het geval er iets misgaat. Zo kunt u bijvoorbeeld voorkomen dat schuldeisers van uw onderneming aanspraak kunnen maken op het vermogen van uw partner. Huwelijkse voorwaarden zijn er in alle soorten en maten. Is in de huwelijkse voorwaarden opgenomen dat u buiten iedere gemeenschap van goederen gehuwd bent, dan behouden u en uw partner het recht op eigen privévermogen. Zijn er huwelijkse voorwaarden opgemaakt, dan is de onderneming in beginsel uw eigendom u en valt deze niet in de gemeenschap. Uw partner heeft in dat geval geen recht op een vergoeding.
Verrekenbedingen in de huwelijkse voorwaarden
In de voorwaarden kan ook een verrekenbeding worden opgenomen. Een verrekenbeding is een afspraak waarbij de inkomsten en/of het vermogen met elkaar worden verrekend. Er zijn twee opties: een finaal verrekenbeding en een periodiek (of jaarlijks) verrekenbeding.
Finaal verrekenbeding
Een finaal verrekenbeding regelt dat er bij het einde van het huwelijk wordt afgerekend alsof u getrouwd bent in gemeenschap van goederen. U moet in dat geval met uw partner afrekenen over de waarde van de onderneming, tenzij dit vermogen uitdrukkelijk van de verrekening is uitgesloten.
Een periodiek (of jaarlijks) verrekenbeding
Een periodiek (of jaarlijks) verrekenbeding betekent dat aan het einde van ieder jaar de inkomsten die overgehouden zijn na betaling van de kosten van de huishouding, worden gedeeld. Wat onder inkomsten wordt verstaan is afhankelijk van de in de huwelijkse voorwaarden gemaakte afspraken.
Problemen met het periodiek verrekenbeding
Een veelgehoorde uitspraak is: ‘Er zijn huwelijkse voorwaarden opgesteld, dus qua onderneming zit ik wel veilig’. Helaas blijkt dit niet altijd zo te zijn. Is in de huwelijkse voorwaarden een periodiek verrekenbeding opgenomen, maar heeft u niet jaarlijks met elkaar verrekend? Dan wordt geacht dat al het aanwezige vermogen is ontstaan uit overgespaard inkomen. Dit kan betekenen dat uw partner alsnog aanspraak maakt op de helft van de waarde van uw onderneming of de aandelen daarin. Dit is alleen anders als u kunt aantonen dat het vermogen niet met overgespaard inkomen is opgebouwd, bijvoorbeeld omdat u de aandelen heeft gekocht met geld dat u al voor het huwelijk had of met geld dat u onder uitsluitingsclausule geschonken is. Echter is dit vaak lastig aan te tonen.
Waardebepaling van de onderneming
Bij een scheiding wordt vaak niet de onderneming zelf verdeeld, maar de waarde van de onderneming (of de aandelen daarin). Het is dan van belang dat een waardebepaling wordt opgemaakt.
Continuïteit van de onderneming bij scheiding
Voor de rechter staat de continuïteit van uw onderneming voorop. Niemand is erbij gebaat dat uw onderneming failliet gaat en dat inkomsten wegvallen. Uw onderneming mag door de scheiding dus niet in financieel zwaar weer komen, ook niet als de helft van de waarde van de onderneming aan uw partner toekomt.
Kinder- en partneralimentatie als ondernemer
Een ander onderwerp dat tot vragen en conflicten kan leiden, is de alimentatie – zowel kinderalimentatie als partneralimentatie. De bijdrage die u moet voldoen is afhankelijk van de behoefte van de kinderen, de behoefte van uw partner én uw draagkracht. Het bepalen van de draagkracht van een ondernemer is vaak niet zo eenvoudig, omdat niet altijd direct duidelijk is hoeveel inkomsten er zijn. De draagkracht wordt bepaald door het bedrag dat redelijkerwijs als inkomen kan worden uitgekeerd zónder dat de continuïteit van de onderneming in gevaar komt. Bij het vaststellen van uw draagkracht wordt gekeken naar het inkomen uit de onderneming, inclusief privé-onttrekkingen en dividenduitkeringen.
Verkeerd vastgestelde kinder- en partneralimentatie als ondernemer
Een verkeerd vastgestelde kinder- en partneralimentatie kan grote gevolgen hebben voor zowel u als ondernemer als voor uw partner. Wordt de bijdrage te hoog vastgesteld, dan bent u niet langer in staat om de bijdrage te voldoen én loopt u het risico dat uw bedrijf failliet gaat. Het is dus in het belang van u én uw partner dat uw bedrijf winstgevend blijft en dat er een redelijk alimentatiebedrag wordt vastgesteld.
Scheiden en uw pensioen als ondernemer
U en uw partner hebben over en weer recht op de helft van de tijdens het huwelijk opgebouwde pensioenrechten. Dit geldt ook voor pensioen in eigen beheer, tenzij het tegendeel in de huwelijkse voorwaarden of convenant is opgenomen. Wordt dat geëist, dan moeten de pensioenrechten na de echtscheiding in eigen beheer worden afgestort bij een externe pensioenverzekeraar. Deze verplichting zorgt voor een gat in de begroting van uw onderneming. Komt het voortbestaan van uw onderneming aantoonbaar in gevaar door de afstorting, omdat er onvoldoende liquide middelen zijn? En zijn er ook geen andere mogelijkheden om deze middelen vrij te maken? Dan kan er eventueel een uitzondering op deze regel worden gemaakt.
Zoekt u als ondernemer een echtscheidingsadvocaat?
Een te hoge alimentatie, de afstortingsverplichting en een vordering vanwege de verdeling van de waarde van de onderneming kunnen van groot belang zijn voor de continuering van de onderneming. Schakel daarom op tijd deskundige hulp in en laat u tijdens uw echtscheiding bijstaan door een advocaat met kennis van zaken. Voor vragen over en begeleiding bij uw echtscheiding kunt u contact opnemen met onze echtscheidingsadvocaat, mr. K.M. (Katinka) Kuipers-ten Voorde. Zij is bereikbaar op telefoonnummer (0546) 57 59 88. U kunt uw vraag ook mailen naar tenvoorde@muldervangeel.nl.
